hava durumu
Jeotermal Kaynaklardan Elektrik Üretimi
Nedenler ve Jeotermal Enerji

Jeotermal Enerji Neden Ekonomiktir?

Jeotermal enerji; yerkabuğunun sahip olduğu ısının  oluşturduğu, sıcaklığı sürekli olarak bölgesel atmosferik  ortalama sıcaklığın üzerinde olan, çevresindeki normal yeraltı ve yer üstü sularına oranla daha fazla erimiş mi­neral, çeşitli tuzlar ve gazlar içeren sıcak su ve buharın ta­şıdığı enerji olarak tanımlanabilir. Yer kabuğunun derinliklerinde var olan ısı kaynağı; henüz soğumasını tamamlamamış bir magma kütlesi veya genç bir volkanizma ile ilgilidir.

Jeotermal enerji, termal bölgelerde yaşayan insanlar ta­rafından, ilk çağlardan beri sağlık, banyo ve yiyecek pişirme
gibi çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Gelişen teknolojiye ve enerjiye olan talebin artmasına paralel olarak jeotermal kul­lanımı da yaygınlaşmış ve çeşitlilik kazanmıştır. Bunların ba­şında elektrik üretimi, ısıtmacılık ve sanayide çeşitli amaçlarla kullanım gelmektedir. 

180 °C’nin üzerinde akışkana sahip olan sahalardan elekt­rik üretimi mümkün olmaktadır. Son yıllarda geliştirilen “Binary  Cycle” ve “Multi Flashing System” gibi yeni teknolojiler ile daha düşük sıcaklıktaki akışkanlardan da elektrik enerjisi elde etmek mümkün hale gelmiştir. Jeotermal Enerjiden elektrik üretimi ilk kez 20. yüzyılın başlarında Larderello Sahası’nda (İtalya) başarıyla uy­gulamıştır. Daha sonra başta Yeni Zellanda, ABD ve Japonya gibi ülkelerde olmak üzere geniş bir kullanım alanı bulmuş ve 1992 yılı rakamlarıyla 18 ülkede toplam 58 sahada 6275 MW’e kurulu güç kapasitesine ulaşmıştır.


 

Ülkemizin tek jeotermal santralı olan Kızıldere Jeotermal Santralinin kurulu gücü 20 Mw olup yıllık enerji üretimi 75-80 milyon kWh civarındadır. Jeotermal enerjinin ülkemizin enerji üretiminde % 0,1 payı bulunmaktadır. Germencik sahasında 25 Mwe kapasitesi bir santral kurulması durumunda bu üretimin 200 milyon kWh değerine ulaşması beklenmektedir. Bu ra­kamlar ülkemizin enerji tüketiminin çok küçük bir bölümüne karşılık gelmekteyse de enerji maliyetinin fosil yakıt sant­ralına oranla çok daha düşük olması, çevre sorunlarının mi­nimum seviyede olması ve kendi doğal kaynağımız olması gibi nedenlerle jeotermal kaynaklardan enerji üretimi ekonomik ol­maktadır

Ülkemizde yaygın olarak bulunan orta entalpili sahaların ısıtma ve endüstriyel kullanım gibi amaçlarla doğrudan kullanılması ise termal verimin enerji santrallarına oranla daha yüksek olması nedeniyle çok daha ekonomik olmaktadır. Ni­tekim ilk uygulamaların yararlarını gören yerel yönetimler je­otermal kaynakların kullanımına hızla yönelmektedirler.

Yüksek ve orta entalpili sahalarda enerji üretimi ile en­tegre olarak doğrudan kullanımın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Örneğin Kızıldere’de ortalama 1000 t/saat 147″ sıcaklıktaki atık su kullanılmadan atılmaktadır. Bu atık su ile Denizli’de 20.000 konutun ısıtılması mümkündür.
 

Jeotermal Enerji Nerelerde Kullanılır?

 

  • Mineraller içeren içme suyu (maden suyu vs.) üretimi,
  • Merkezi ısıtma, merkezi soğutma, sera ısıtması vb. ısıtma/soğutma uygulamaları,
  • Termal turizm’de kaplıca amaçlı kullanımı,
  • Karbondioksit, gübre, lityum, ağır su, hidrojen gibi kimyasal maddelerin ve minerallerin üretimi,
  • Proses ısısı temini, kurutma işlemleri gibi endüstriyel amaçlı kullanımları,
  • Düşük sıcaklıklarda (30 °C’ye kadar) kültür balıkçılığı,
  • Elektrik enerjisi üretimi
     


 

 

Jeotermal Enerji Nedir? 

Jeotermal kaynak kısaca yer ısısı olup, yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji ise jeotermal kaynaklardan doğrudan veya dolaylı her türlü faydalanmayı kapsamaktadır. Jeotermal kaynakların üç önemli bileşeni vardır:

  • Isı kaynağı,
  • Isıyı yeraltından yüzeye taşıyan akışkan,
  • Suyun dolaşımını sağlamaya yeterli kayaç geçirgenliği.

Jeotermal alanlarda sıcak kayaç ve yüksek yeraltı suyu sıcaklığı normal alanlara göre daha sığ yerlerde bulunur. Bunun başlıca nedenleri arasında:

  • Magmanın kabuğa doğru yükselmesi ve dolayısıyla ısıyı taşıması,
  • Kabuğun inceldiği yerlerde yüksek sıcaklık farkı sonucunda oluşan ısı akışı
  • Yeraltı suyunun birkaç kilometre derine inip ısındıktan sonra yüzeye doğru yükselmesi.
     

Jeotermal Enerji Neden Güvenlidir? 
Jeotermal enerji, yangın, patlama ve zehirlenme riski taşımadığından son derece güvenli bir enerji tipidir.


Jeotermal Enerji Neden Temizdir?

Çünkü;

  • Jeotermal enerjiye dayalı merkezi ısı sistemlerinde fosil yakıt (petrol, kömür, doğalgaz... vb.) tüketimi yoktur. Bundan dolayı, bulunduğu ortamın oksijenini tüketmez.
  • Ortama ve atmosfere karbondioksit, karbon monoksit, azot dioksit ve kanserojen NOx gazlarını atmaz.
  • Atmosfere kükürt dioksit vermediği için asit yağmurlarına neden olmaz.
  • Sera gazı atımı yoktur.

Not: Bir evin jeotermal enerji yerine fosil yakıtla ısıtılması ile altı aracın egzoz kirliliğine
eşdeğer kirlilik ortama verilmektedir. Bu durum jeotermal enerjinin ne ölçüde önemli
olduğunu vurgulamaktadır.